بر آورد آب مصرفی گیاه عدس با استفاده از میکرو لایسیمتر در خرم آباد

عدس یکی از حبوبات است که عمدتاً در استان لرستان کاشته می شود و نسبت به سایر حبوبات دارای ارزش غذایی بالاتری می باشد. علیرغم اینکه این محصول از نظر سطح کشت مقاوم دوم را در کشور دارا می باشد ولی تاکنون نیاز آبی این محصول در استان لرستان اندازه گیری نشده است. هدف اصلی از انجام این مطالعه اندازه گیری نیاز آبی و تعیین ضرایب گیاهی برای عدس در خرم آباد، استان لرستان می باشد. به همین منظور یک آزمایش لایسیمتری طی سال زراعی 92-1391 در مزرعه ی تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه لرستان واقع در خرم آباد انجام شد. در این آزمایش عدس و چمن هر کدام در چهار میکرو لایسیمتر زهکش دار به قطر 48 و ارتفاع 80 سانتی متر کشت شدند. میزان تبخیر و تعرق عدس و چمن درون لایسیمترها با استفاده از معادله بیلان آبی تعیین گردید. مقدار کل تبخیر و تعرق عدس و چمن در طول دوره رشد عدس به ترتیب برابر 476 و 568 میلی متر تعیین گردید. ضمناً مقدار ضریب گیاهی در طول دوره رشد بر اساس نسبت تبخیر و تعرق عدس به تبخیر و تعرق چمن محاسبه گردید. میانگین ضریب گیاهی عدس در چهار مرحله ابتدایی، توسعه، میانی و انتهایی به ترتیب 45/0، 89/0، 19/1 و 56/0 بدست آمد. تعیین مناسب ترین فرمول برآورد تبخیر و تعرق گیاه مرجع برای منطقه مورد مطالعه بر اساس داده های هواشناسی یکی دیگر از اهداف مطالعه کنونی بوده است. برای این منظور مقدار تبخیر و تعرق روزانه گیاه مرجع بر اساس داده های روزانه ایستگاه هواشناسی خرم آباد و با استفاده از 14 فرمول موجود در نرم افزار ref-et برآورد گردید. مقادیر برآورد شده با مقادیر اندازه گیری شده در لایسیمترها مقایسه گردید. بررسی آماری نتایج نشان داد که از بین 14 روش مطالعه شده، روش پنمن مانتیث سازمان عمران آمریکا (asce) با ریشه میانگین مربعات خطا (rmse)، خطای نسبی (re) و شاخص مطلوبیت (d) به ترتیب برابر با 82/0، 13/0 و 92/0 مقدار eto را با دقت بیشتری نسبت به سایر روش ها برآورد می نماید. کلمات کلیدی: نیاز آبی، ضریب گیاهی، عدس، خرم آباد، میکرو لایسیمتر زهکش دار، ref-et